Heb jij ook weleens het idee je levensverhaal te willen vastleggen? En kom je er vervolgens niet toe omdat het lastig is? Want: waar ga je beginnen, wat is belangrijk genoeg om op te schrijven? Trouwens, kloppen je herinneringen wel, hoe weet je of ze waar zijn? En voor wie zou je het willen doen?
‘Schrijven is een creatieve daad, die gelukkig maakt,’ zegt Willemijn Soer, auteur van Autobiografisch schrijven. Dat klopt met mijn eigen ervaring, ook al voel ik soms in eerste instantie heel andere emoties. Maar alles in mijn leven hoort bij mij en heeft me gevormd tot wie ik ben. Het opschrijven helpt gebeurtenissen een plek te geven, waardoor evenwicht ontstaat.
Of je herinneringen ‘waar’ zijn in de zin van ‘echt gebeurd’ is niet zo belangrijk. Vraag vijf mensen een bepaalde gebeurtenis weer te geven en je krijgt vijf verschillende verhalen. Herinneringen zijn gekleurd door de mensen die ze hebben en de ‘bril’ waardoor ze naar het leven kijken.
Het geheugen is een wonderlijk fenomeen, een enorme opslagplaats met kastjes en laadjes die soms dicht zijn en onverwacht weer open kunnen gaan. Een landschap met verborgen plekken, die erop wachten opnieuw ontdekt te worden. Je zou er als het ware overheen kunnen vliegen en er met een helikopterview naar kijken. Om dan te landen bij datgene wat je aandacht trekt.
Een manier om zo vanuit je intuïtie of gevoel bij herinneringen te komen is ‘clusteren’. Het gaat als volgt. Noteer je onderwerp (bijvoorbeeld ‘mijn kleuterschool’) op het midden van je blad en teken er een cirkel omheen. Ga vervolgens vrij associëren over dit thema en schrijf rondom de cirkel alles op wat je te binnen schiet (bij het voorbeeld zou dat kunnen zijn: de juf, de poppenhoek, mijn vriendje, het zingen, de glijbaan, het sinterklaasfeest, etc.).
Uiteindelijk is je blad gevuld met allerlei woorden en begrippen. Daaruit kies je er één waarover je nu wil schrijven en dat ga je doen. Zo mogelijk in de vorm van een concrete gebeurtenis. Je schrijft liefst snel, in de tegenwoordige tijd, zonder je pen neer te leggen en zonder na te denken. Je betrekt daarbij zoveel mogelijk je zintuiglijke waarneming en je gevoel. Ga niet te lang door, tien minuten is al een hele tijd.
Schrijf gewoon wat er bij je op komt, het is jouw verhaal. Geef het pas achteraf een titel. Mocht je besluiten het ook aan anderen te laten lezen dan kan je voor hen een geredigeerde versie maken waarin je schrapt wat je alleen voor jezelf schreef.
Je zal merken dat er als vanzelf steeds meer herinneringen boven komen. Je hoeft ze alleen nog vast te leggen. Je pen wijst de weg.