Wellevendheid: wat een prachtig woord. Wat een prachtige klank.
Het heeft te maken met beleefdheid, respect, empathie en goede manieren. Het gaat erom anderen vriendelijk te behandelen, ongeacht wie of wat ze zijn. Het is een fundamentele pijler onder onze welvarende samenleving, een soort kompas dat ons de weg kan wijzen.
De filosoof Erasmus schreef er in 1530 al een boek over. Hij spiegelde ons voor hoe we onze kinderen zo jong mogelijk beleefdheidsvormen kunnen bijbrengen, zodat de uiteindelijke volwassene zich weet te gedragen.
Het boek werd een groot succes en is in vele talen vertaald. Mogelijk kwam dit doordat er behoefte bestond aan zekerheden in de onzekere tijd van toen.
Hoewel wellevendheid natuurlijk niet in steen is gehouwen en de regels uit de eeuw van Erasmus niet allemaal passen in deze tijd, vind ik toch een parallel met deze tijd.
Ook wij leven in een onzekere periode en dat lijkt een slechte invloed te hebben op onze wellevendheid.
In Wikipedia lees ik: ‘Wellevendheid is een stelsel van manieren en gedragingen die waarborgen dat mensen met elkaar omgaan op een manier die maatschappelijk aanvaard is en die positief wordt gewaardeerd. Een vergrijp tegen de wellevendheid is niet strafbaar.’
Soms lijkt het alsof we de betekenis van het woord zijn vergeten en het hebben begraven onder golven van onverschilligheid en protesten. Veel lijkt te mogen onder het mom van vrijheid van meningsuiting. Een groot goed natuurlijk, maar mijn inziens hebben we juist de laatste zin van Wikipedia te stevig opgeslagen. Kijkend naar de manier van protesteren, naar de beledigingen die worden geroepen om zaken duidelijk te maken, naar de manier waarop politie en andere handhavers een ijzeren discipline moeten hebben om gewelddadig gedrag niet met gelijke munt te betalen, kun je je afvragen of het nog past bij een beschaafde samenleving die we immers willen zijn. Iets dat juridisch niet strafbaar is, maar mensen wel willens en wetens kwetst, is naar mijn mening moreel toch verwerpelijk.
Ik zou – in navolging van Erasmus – wellevendheid een belangrijker plek willen geven om het vervolgens als een juweel door te kunnen geven aan volgende generaties.
Maar wat verstaan we onder wellevendheid?
Wat versta jij eronder? Hoe zou jij wellevendheid willen invullen in jouw omgeving?
Een mooi onderwerp om per pen te verkennen.
Schrijfoefening:
Zet de letters WELLEVENDHEID verticaal onder elkaar op papier en vul elke letter aan met een regel tekst of een woord.
Kies er vervolgens één uit, zet een wekker op 15 minuten en schrijf.