Creatief schrijven – De Schrijfkring

Schrijven: een reis naar binnen

Nu de vakanties zo langzamerhand ten einde lopen, is het misschien tijd om de pen op te pakken en je creativiteit de vrije loop te laten.

Want schrijven is reizen zonder te vertrekken. Terwijl de wereld om je heen doordraait, biedt schrijven een plek om even stil te staan. Het is een intieme vorm van denken, waarbij gedachten langzaam vorm krijgen, twijfels tastbaar worden en dromen een stem krijgen. Een reflectie op wat je werkelijk bezighoudt.

Soms begin je zonder te weten waar je naartoe gaat. Een zin leidt naar een herinnering, een herinnering naar een gevoel, en voor je het weet ben je verdwaald op papier — op de best mogelijke manier. Schrijven is zoeken, maar ook vinden: van jezelf, van verbanden die je eerder niet zag, van taal die precies uitdrukt wat je nog niet durfde te voelen.

In een wereld vol haast en afleiding is schrijven een daad van aandacht. Een manier om even echt te zijn. Niet voor likes of applaus, maar gewoon omdat er iets in je leeft dat eruit wil. Schrijven is luisteren. Naar jezelf. Naar het onzegbare.

Waar ben jij trots op?

Onlangs bezocht ik een filosofisch café, waar de sprankelende filosoof Martha Claeys sprak over trots. Trots roept verschillende emoties op. Soms lijkt het iets voor mensen met grote ego’s, voor opscheppers die teveel ruimte innemen in het sociale verkeer. Maar Martha hield ons voor dat trots een emotie is die in onze turbulente tijd veel goeds kan doen.

Wat is trots eigenlijk? Waar ben je eigenlijk trots op?

Je kunt trots zijn op een prestatie, bijvoorbeeld als je een mooi verhaal hebt geschreven. Je kunt ook trots zijn op je gezin, op je land, op jezelf.

Trots kan zorgen voor gelijkheid, bijvoorbeeld als de trotse leden van de Black live matters groep iets bereiken en er dan minder gediscrimineerd wordt. Maar het zorgt juist voor ongelijkheid als we bijvoorbeeld zo trots zijn op onszelf dat we ons meer voelen dan een ander. Stof tot nadenken en een mooi onderwerp om over te schrijven.

Oefening Waar ben jij trots op?

Maak een lijstje van dingen waar je trots op bent.
Denk niet te lang na, schrijf gewoon een paar trefwoorden op

Kies een trefwoord, zet de wekker op 10 minuten, zet de pen op papier en begin te schrijven met het eerste dat bij je opkomt. Stop pas met schrijven als de wekker gaat.
Sluit je tekst af met vijf regels in antwoord op de vraag: Wat ik hiermee wil zeggen ….

Foto Pixabay

De magie van Schrijven

Ken je dat? De dagen worden langer en lichter, de zon schijnt door de ramen. De lente komt eraan. Opeens krijg je het gevoel dat het tijd wordt om eens lekker op te ruimen. En dat af te ronden met een fris sopje voor de opgeruimde ruimte.

Het overkwam me kort geleden. Ik keek om me heen, waar kon ik beginnen? Mijn oog viel op een hoge stapel ‘uit te zoeken tijdschriften’. In die stapel veel half gelezen exemplaren van Schrijven Magazine. Opengevouwen bij artikelen die me ooit aanspraken en die ik nog eens wilde lezen. Mijn opruimwoede was op slag verdwenen. Met de markeerstift in de hand nestelde ik mij op de zonnige bank en begon te lezen. Zomaar een paar citaten:

‘Wanneer jij je diepste verlangen volgt, gebeuren er vaak magische dingen in je leven die dit verlangen ondersteunen. Schrijven draagt die magie ook in zich. Veel schrijvers ervaren een mate van synchroniciteit in de teksten die ze schrijven en hun werkelijke leven.’ (Michelle Shanti)
‘Los van het ontdekken van jezelf, heeft schrijven echt een hoop voordelen. Door te schrijven versterk je het positieve en verzacht je het negatieve.’ (Mark Verhees)
‘Vooral schrijven over gevoelens, persoonlijke ervaringen en ons leven lijkt ons gelukkiger te maken. Schrijven zorgt er op lange termijn voor dat ons brein bij stressvolle situaties minder van het stresshormoon cortisol aanmaakt. We worden er dus écht blijer van. Ook worden negatieve ervaringen beter verwerkt wanneer we ze opschrijven.’ (Marije Catsburg)
‘Schrijven met je pen zorgt dat je rechterhersenhelft ‘aan’ gaat. Creativiteit, emoties en taal liggen hier verscholen, ze worden maar zelden wakker gemaakt in onze samenleving die tot over de rand is gevuld met regels over wat wel en niet mag, of juist moet. De kunst is zoveel mogelijk de linkerhersenhelft uit te zetten. Die kant bemoeit zich namelijk met grammatica, de regeltjes van de taal.’ (Brenda van Es[1])
‘Het delen van je verhaal voegt een extra dimensie toe. Het helpt je bijvoorbeeld beseffen dat alle verhalen er mogen zijn. Er zijn geen goede of foute verhalen.’ (José Franssen[2])

Het blad Heus interviewde in 2017 schrijfinspirator Christine de Vries. Zij zegt:

‘Probeer het maar, het zal je zo verrassen!’

Van harte welkom bij De Schrijfkring – waar schrijven wonderen doet!

[1] Brenda van Es schreef verschillende boeken, waaronder Je levensverhaal schrijven, zo doe je dat

[2] Op de site www.josefranssen.nl vind je heel veel oefeningen en tips voor het schrijven van levensverhalen

Zen en de kunst van creatief schrijven

Af en toe is het fijn om terug te blikken naar wat is geweest, tot bezinning te komen en vooruit te kijken. We kunnen loslaten wat niet meer dienstbaar is aan onze persoonlijke ontwikkeling en we scheppen ruimte voor iets nieuws. Schrijven is een middel wat je daarbij kan helpen.

Toen ik recent mijn boekenkast eens doorspitte, vond ik een boek van Natalie Goldberg, Zen en de kunst van creatief schrijven. Een boek dat al in 1986 uitkwam. In die tijd heb ik het gekocht en dat was de start van mijn interesse voor het creatief schrijven. Ik heb het boek nog eens doorgebladerd en kwam tot de conclusie dat het nog steeds voor mij een inspirerend boek is als je veel schrijft. Daarom wil ik dit boek graag onder de aandacht brengen. Goldberg zegt zelf in dit boek dat schrijven voor haar een training is, een manier om je leven te doorgronden en geestelijk gezond te worden. In dit boek staan de principes die ook voornamelijk door de Schrijfkring gehanteerd worden zoals:

Blijf je hand bewegen.
Kras niets door.
Let niet op spelling en grammatica.
Laat je gaan.
Denk niet teveel na.
Diep het kwetsbare op.
Oordeel niet over elkaars teksten.

Een paar items uit dit boek wil ik met jullie delen.

Goldberg stimuleert je om over allerlei onderwerpen te schrijven. Zij geeft een aantal voorbeelden waarover je zou kunnen schrijven.

Schrijf over het licht dat door je raam naar binnen valt
Begin eens met de woorden: ‘Ik herinner me. .’
Schrijf over je eerste herinnering
Beschrijf met welk dier je affiniteit hebt. Hoe kijk je als dit dier tegen de wereld aan?

Goldbergs advies is: schrijf in een notitie boekje alle schrijf ideeën die in je opkomen. Als je een lijst hebt, kun je op elk gewend moment gewoon iets uit de lijst kiezen en daar vijf of tien minuten over gaan schrijven.

Het boek van Goldberg is ingedeeld in hoofdstukken met veelzeggende of juist vreemde titels. Ik noem er een paar:

We zijn niet het gedicht (hierin beschrijft ze dat je je niet te veel moet identificeren met datgene wat je opschrijft omdat je niet in de beschreven woorden zit, ze geven slechts een moment uit je leven weer)
Man eet auto (in dit hoofdstuk pleit Natalie ervoor om de logica los te laten tijdens het schrijven)
Waarom schrijf ik? (Vraag dit jezelf zo nu en dan eens af. Of vraag je zelf eens af waarom of je niet schrijft, terwijl je het wel leuk vindt)
Bij de tafel met toastjes (over gekke beginzinnen, waar je later sprintjes over schrijven kunt)

Wil je je laten inspireren door een van de grondleggers van het creatief schrijven en met een open, niet oordelende geest in stilte (Zen) schrijven, het bovenstaande boek is nog steeds te verkrijgen.

Andere boeken van Goldberg zijn: Schrijven vanuit je hart en Het ware geheim van schrijven. Dit laatste is haar meest recente boek en in 2021 geschreven.

Tot slot een uitspraak van Nathalie Goldberg zelf: ‘Lees mijn boeken niet alleen. Schrijf. Vertrouw op jezelf.’

Vriendschap

Vriendschap is een soms onderbelichte noodzakelijkheid in een mensenleven. Want wat zouden we zijn zonder vriendschap? Is een band tussen vrienden niet net zo belangrijk als een partnerrelatie?
Vriendschap is een soort van liefde die misschien wel diepgaander is dan die tussen man en vrouw. Vrienden zijn niet gebonden door een huis, een hypotheek, kinderen of seks, maar vrienden blijven gewoon omdat je elkaar graag ziet.
Iemand zei eens: het gevoel van eenzaamheid is vele malen ongezonder dan bijvoorbeeld obesitas. Ik geloof dat. Kijk maar eens wat de corona deed met jongeren die elkaar niet konden opzoeken. Jongeren hebben elkaar nodig om hun zelfbeeld op te bouwen en de onzekerheid van de puberteit te overwinnen.
Voor ons als volwassenen is dat niet veel anders. Vrienden zijn ook voor ons broodnodig, om ons te vertellen hoe goed we zijn, om complimenten te krijgen en ook om af en toe rechtgezet te worden. Vrienden durven aan elkaar te vragen en helpen elkaar met liefde. Door vrienden groeien we.

Schrijfoefening:

Maak een lijstje van vrienden gedurende je hele leven. Begin bij de basisschool en ga zo verder naar nu. Neem er even de tijd voor.
Kies er één uit, zet de wekker en schrijf tien minuten, te beginnen met: ‘Naam’ betekent voor mij (nog altijd) ……

Natuurlijk kun je op deze manier over alle mensen op je lijstje schrijven. Wie weet inspireert het je om nog weer eens contact te leggen.

Ik wens je veel schrijfplezier en vriendschap toe.

Truus

Wellevendheid

Wellevendheid: wat een prachtig woord. Wat een prachtige klank.
Het heeft te maken met beleefdheid, respect, empathie en goede manieren. Het gaat erom anderen vriendelijk te behandelen, ongeacht wie of wat ze zijn. Het is een fundamentele pijler onder onze welvarende samenleving, een soort kompas dat ons de weg kan wijzen.

De filosoof Erasmus schreef er in 1530 al een boek over. Hij spiegelde ons voor hoe we onze kinderen zo jong mogelijk beleefdheidsvormen kunnen bijbrengen, zodat de uiteindelijke volwassene zich weet te gedragen.
Het boek werd een groot succes en is in vele talen vertaald. Mogelijk kwam dit doordat er behoefte bestond aan zekerheden in de onzekere tijd van toen.
Hoewel wellevendheid natuurlijk niet in steen is gehouwen en de regels uit de eeuw van Erasmus niet allemaal passen in deze tijd, vind ik toch een parallel met deze tijd.
Ook wij leven in een onzekere periode en dat lijkt een slechte invloed te hebben op onze wellevendheid.
In Wikipedia lees ik: ‘Wellevendheid is een stelsel van manieren en gedragingen die waarborgen dat mensen met elkaar omgaan op een manier die maatschappelijk aanvaard is en die positief wordt gewaardeerd. Een vergrijp tegen de wellevendheid is niet strafbaar.’

Soms lijkt het alsof we de betekenis van het woord zijn vergeten en het hebben begraven onder golven van onverschilligheid en protesten. Veel lijkt te mogen onder het mom van vrijheid van meningsuiting. Een groot goed natuurlijk, maar mijn inziens hebben we juist de laatste zin van Wikipedia te stevig opgeslagen. Kijkend naar de manier van protesteren, naar de beledigingen die worden geroepen om zaken duidelijk te maken, naar de manier waarop politie en andere handhavers een ijzeren discipline moeten hebben om gewelddadig gedrag niet met gelijke munt te betalen, kun je je afvragen of het nog past bij een beschaafde samenleving die we immers willen zijn. Iets dat juridisch niet strafbaar is, maar mensen wel willens en wetens kwetst, is naar mijn mening moreel toch verwerpelijk.

Ik zou – in navolging van Erasmus – wellevendheid een belangrijker plek willen geven om het vervolgens als een juweel door te kunnen geven aan volgende generaties.

Maar wat verstaan we onder wellevendheid?
Wat versta jij eronder? Hoe zou jij wellevendheid willen invullen in jouw omgeving?
Een mooi onderwerp om per pen te verkennen.

Schrijfoefening:
Zet de letters WELLEVENDHEID verticaal onder elkaar op papier en vul elke letter aan met een regel tekst of een woord.
Kies er vervolgens één uit, zet een wekker op 15 minuten en schrijf.

De therapeutische werking van schrijven

Als begeleider van schrijfsessies zie ik steeds weer de prachtige effecten van schrijven. In zo’n bijeenkomst schrijven deelnemers aan de hand van eenvoudige oefeningen. Ik gebruik meestal een thema om de pen in beweging te zetten, maar ik weet: mensen schrijven over datgene dat hen op dit moment bezighoudt of datgene dat hen in het verleden geraakt heeft, ongeacht het thema.

Het delen van de tekst (als je dat wilt) roept vaak emotie op. ‘Als je ergens mee zit, moet je het eerst vastpakken voordat je het los kunt laten. Het opschrijven is het vastpakken, met het delen laat je het letterlijk los’, zo leerde ik in een cursus bij Shodo in Alkmaar. En hoewel de schrijfcafés niet bedoeld zijn als therapie, gaat er toch een helende werking vanuit, zelfs als je denkt dat je niks te helen hebt.

Meerdere onderzoeken hebben deze genezende werking van schrijven aangetoond. Zo las ik in het tijdschrift Schrijven online over het onderzoek van James Pennebaker, professor aan de Universiteit van Texas in Austin. Hij ontdekte dat studenten die schreven over het ergste dat hen ooit was overkomen zich eerst droeviger voelden, maar zes maanden later minder vaak medische en psychologische hulp zochten. De controlegroep, die de opdracht kreeg te schrijven over neutrale dingen, genoot deze vooruitgang niet.

In vele vervolgonderzoeken vond hij dezelfde resultaten. Schrijven helpt je om, al dan niet bewust, zere plekken op je ziel bijna ongemerkt te ontsmetten, zodat ze minder pijn doen.

Hoopvol genoeg om het eens te proberen. In een schrijfcafé, in een cursus of gewoon aan je eigen bureau of keukentafel.

Kom gerust een keer oefenen in een van de schrijfcafés van de Schrijfkring. Wie weet heb je de smaak te pakken en schuilt er een echte schrijver in jou.